گذرگـاه فــکر و ذکـــر

در نظام اسلامی،

1. اگر مسلمانان نماز نخوانند،
2.  اگر روزه نگیرند،
3. اگر خمس ندهند،
4. اگر زکات نپردازند،
5. اگر به حج نروند،
6. اگر جهاد نکنند،
7. اگر بی خیال امر به معروف و نهی از منکر شوند،
8. و اگر تولی و تبری نداشته باشند،

به نظر شما چه اتفاقی برای مردم می افتد؟

هریک از این موارد هشتگانه به لحاظ فقهی حکمش معلوم است و آثار فردی و اجتماعی مترتب بر ترک آنها نیز تا حدودی مشخص است.

اما گزینه‌های 1، 4 ، 5 ، 6 و 7  از سه جهت نسبت به بقیه متفاوت‌تر هستند: 1- از نظر ماهیت عمل 2- از نظر تأکید و تصریح در قرآن و حدیث 3- از نظر نتیجه و اثر.

خداوند در سوره حج، بعد از تصریح بر مناسک حج، به چهار ویژگی اصلی جامعه اسلامی اشاره دارد: الَّذِینَ إِنْ مَکَّنَّاهُمْ فِی الْأَرْضِ أَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّکَاةَ وَأَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَنَهَوْا عَنِ الْمُنْکَرِ وَلِلَّهِ عَاقِبَةُ الْأُمُورِ (چنین برداشت می‌شود که تقرب به خدا، محرومیت‌زدایی از جامعه، ترویج ارزش‌ها و جلوگیرى از زشتی‌ها چهار وظیفۀ تفکیک ناپذیر محسوب می‌شوند) -41 سوره حج

و اما تر این که مورد پنجم و هفتم آن‌قدر مهم هستند که مولود کعبه علی علیه السلام نسبت به آنها توجه جدی‌تری مبذول داشته و در بارۀ ترک آن‌ها قاطعانه خبر می‌دهد و حتی مجازات ناشی از ترک این دو واجب را به صورت مشخص بازگو می‌فرماید. کجا؟

آن جا که در آخرین وصیت خود به امام حسن مجتبی و امام حسین سلام اﷲ علیهما بعد از سفارش به تقوا و نظم، چند حکم واجب و امر مهم اجتماعی را وصیت فرموده است:

«ایجاد صلح و آشتی بین اقوام و خویشاوندان- رسیدگی به حقوق یتیمان- رعایت حق همسایگان- عمل به قرآن- اقامۀ نماز- برگزاری مراسم حج و حفظ رونق کعبه- جهاد با مال و جان و زبان- وحدت، دوستی و پرهیز از اختلاف- اهتمام به امر به معروف و نهی از منکر»

حالا اگر به اصل سند مراجعه کنید، ملاحظه می فرمایید که امیر کلام، به مورد 5 و 7 اشارۀ عجیب‌تری دارد و صراحتاً نتیجه ترک آن‌ها را بیان می فرماید: 1- بی توجهی به حج 2- عدم امر به معروف و نهی از منکر. 

برای حج می فرماید: اگر کعبه خلوت شود، مهلت نخواهید یافت!!

و برای امر به معروف و نهی از منکر می‌فرماید: اگر این فریضه را ترک کنید، اشرار و پلیدها بر شما مسلط می‌شوند و آنگاه شما هرچه دعا کنید و هرچه خدا را بخوانید، دعای شما مستجاب نخواهد شد...!!